Charakterystyka i historia rasy Lagotto Romagnolo
Nosząc się z zamiarem przyjęcia do swojego domu psa (jakiegokolwiek), należy zawsze zastanowić się czy jego przyszły charakter, rodzaj i poziom aktywności oraz cechy fizyczne, będą nam w pełni odpowiadać. Czy będą harmonizować z naszym trybem życia, preferowaną aktywnością (albo jej brakiem) i naszym otoczeniem.
Tylko pozytywny wynik tych rozważań może zapewnić nam oraz zwierzęciu wzajemne dopasowanie, umożliwające przyjacielskie i pełne radości życie pod jednym dachem.
Dlaczego Lagotto Romagnolo
Rasę Lagotto Romagnolo [czytaj: lagotto romaniolo] wyróżniają następujące cechy:
- Ponadprzeciętna inteligencja, duże chęci i zdolności uczenia się
- Towarzyskość i otwartość względem otoczenia
- Przyjazne nastawienie do innych zwierząt
- Łatwa adaptacja do zmieniających się warunków, otoczenia i sytuacji
- Chęć służenia człowiekowi, potrzeba przebywania z nim oraz wielkie oddanie
- Zamiłowanie do pływania, kąpieli i wszelkich zabaw w wodzie
- Umiarkowanie duża aktywność, potrzeba ruchu i duża chęć do zabawy
- Dobre zdrowie i odporność na skrajne warunki atmosferyczne
- Długowieczność
- Włos nie wypadający nadmiernie i nie powodujący alergii
- Doskonały węch
Naturalnie, każdy osobnik jest inny i ma swój własny, niepowtarzalny charakter. Tylko od nas zależy, które cechy będziemy wzmacniać w procesie wychowania psa, a które osłabimy - nawet zastąpując cechami przeciwnymi (niestety moze okazać się, że niepożądanymi).
Bardzo ważne aby wiedzieć i pamiętać, że Lagotto to psy o wrażliwej psychice i nie powinno się wobec nich stosować tzw. metod twardej ręki. Oczywiście, w procesie wychowania (i później), czasem zachodzi potrzeba by psa skarcić, nawet fizycznie (tak tak!). Jeśli więc już do tego dojdzie, trzeba działać w sposób kontrolowany -- powściągnąć emocje, zachować odpowiedni umiar i wyczucie, gdyż zbyt ostre postępowanie może wywołać w zwierzęciu trwały uraz i nadszarpnąć zaufanie do nas nawet na lata.
Lagotto Romagnolo, z racji swej wielkiej inteligencji i chęci zadowolenia opiekuna, bardzo łatwo poddają się tzw. pozytywnym metodom wychowania. Wystarczy nasza uwaga, wnikliwość oraz odrobina cierpliwości a doskonałe wyniki pojawią się szybko.
Pochodzenie i nazwa rasy
Psy dowodne będące protoplastami typu Lagotto pojawiły się w północnej Italii na przestrzeni VI-V w. p.n.e., napływając ze wschodu w miarę rozwoju kontaktów handlowych. Podobnie było z przodkami portugalskich i hiszpańskich psów dowodnych, migrujących w miarę postępu najazdu arabskiego na Półwysep Iberyjski w drugiej połowie I tysiąclecia n.e..
Przedstawienia psów odpowiadające typowi Lagotto są widoczne w scenach myśliwskich w etruskiej nekropolii w Spina, na północy dzisiejszej Italii.
Pierwszego znanego nowożytnego przedstawienia malarskiego Lagotto dokonał w poł. XV w. mistrz Andrea Mantegna na swoim fresku na zamku Św. Grzegorza w mieście Mantova. Najwyraźniej psy takie były trzymane na dworze książecego rodu Gonzaga.
Psy w typie Lagotto popularne były na północno-wschodnim obszarze Italii, pomiędzy Republiką San Marino a Bolonią, przez Ravennę aż po Wenecję. Zasadnicza koncentracja obejmowała historyczny region Romagna [czytaj: romania], współcześnie stanowiący część wschodnią większego regionu Emilia-Romagna. Stąd właśnie człon "romagnolo".
Wyraz lagotto zaś, zrodzony w dialekcie romańsko-weneckim, odnosi się do znaczenia "pies dowodny" [jezioro to po włosku "lago"]. Zatem po polsku Lagotto Romagnolo to po prostu Romański Pies Dowodny.
Na przestrzeni stuleci Lagotto wykorzystywane były, pośród innych typów, jako psy odnajdujące i aportujące ustrzeloną drobną zwierzynę, np. ptaki, króliki.
Wraz z ekspansją rolnictwa, w wyniku deforestacji, podmokłe tereny w regionie Ravenny zanikały i gdzieś od połowy XIX w. Lagotto intensywnie traciły swój myśliwski status.
Z racji doskonałego węchu i innych cech, już od wieków rasa znajduje zastosowanie do poszukiwania trufli. Nasze psy są w tym wybitne.
Niestety, do lat 20-ch XX w. jeszcze bardziej znacząca część lasów została wycięta i Lagotto przetrwały tylko w niektórych zakątkach regionu, jak np. dolina Comacchio. Kryzys lat trzydziestych i destrukcyjne czasy II wojny spowodowały szybką ogólną degradację rasy (rozproszenie charaterystycznych cech) i znaczne zmniejszenie populacji.
Obok oczywistych i znaczących walorów użytkowych Lagotto, ich wspaniały charakter i uroda sprawiły, że stały się one ukochanymi psami towarzyszącymi, a poniekąd też ozdobnymi.
W latach 70. XX w. grupki włoskich entuzjastów rozpoczęły systematyczną pracę hodowlaną, dokonując selekcji prowadzącej do wydobycia i utrwalenia specyficznych cechach dzisiejszej rasy Lagotto Roamgnolo. Między połową lat 80-ych a połową 90-ych proces wyodrębniania wzorca hodowlanego został zakończony, a rasę zaakceptowała federacja kynologiczna FCI (definitywnie w 1995r.).
W 1988 w Imola został założony Włoski Klub Lagotto (Club Lagotto Italiano).
Osoby najbardziej zasłużone dla restytucji rasy Lagotto to m.in. Francesco Ballotta, dr Antonio Morsiani, Lodovico Babini, Franco Billi.
Interesujący jest fakt, że Lagotto nie zatraciły talentów psa myśliwskiego i przez niektórych są z powodzeniem wykorzystywane jako retrievery, w szczególności dowodne. Niestety to jednak rzadkość, gdyż w kręga łowieckich pod tym względem przeważa mentalność zachowawcza i schematyczna. Nie wiedzą co tracą!
Wzorzec fizyczny rasy
Lagotto Romagnolo jest małym do średniej wielkości psem, ma dobre proporcje, a zarys ciała mieści się w kwadracie. Budowa ciała mocna o wyglądzie rustykalnym. Jego sierść jest gęsto lokowana, wełnista, z wierzchu w dotyku nieco szorstka. Na głowie loki są mniej sprężyste i tworzą jakby brwi, bokobrody i brodę. Długość głowy wynosi 4/10 wysokości w kłębie. Sylwetka wpisuje się niemalże w kształt kwadratu. Długość czaszki stanowi nieco więcej niż 50% długości całej głowy. Długość kufy jest o 2/10 mniejsza od długości czaszki. Głębokość klatki piersiowej nieco mniejsza od połowy wysokości w kłębie (około 44%). Głowa oglądana z góry ma kształt trapezowaty i jest umiarkowanie szeroka. Linie profilu są lekko rozbieżne. Czaszka szeroka na wysokości łuków jarzmowych, tak samo długa jak szeroka. Oglądana z boku nieco dłuższa od kufy. Trochę wypukła, w tylnej części raczej płaska. Dobrze rozwinięte zatoki czołowe, łuki nadoczodołowe zaznaczone, bruzda czołowa wyraźna, grzebień potyliczny krótki i niezbyt mocno rozwinięty, dół nadoczodołowy bardzo nieznaczny. Stop niezbyt mocno zaznaczony, ale widoczny. Nos duży, o szeroko rozwartych i ruchliwych nozdrzach, bruzda środkowa bardzo wyraźna. Z profilu trufla nosa stanowi przedłużenie linii profilu. Nos bardzo nieznacznie wystaje przed przednią krawędź warg; barwa od jasno do ciemno brązowej, w zależności od umaszczenia. Kufa dość szeroka, nieco krótsza od mózgoczaszki, o lekko klinowatym kształcie i raczej tępo zakończona. Grzbiet nosa prosty. Wargi niezbyt grube, raczej przylegające; dolna linia kufy wyznaczona przez spodnią krawędź żuchwy. Porośnięte długimi, raczej twardymi wąsami. Oglądane z przodu wargi tworzą szerokie półkole. Krawędzie warg barwy jasno do ciemno brązowej.
Szczęki mocne, niemal kanciaste, żuchwa szeroka. Komplet siekaczy styka się w zgryzie nożycowym lub cęgowym; dopuszczalne również odwrócone nożyce. Zęby duże i białe. Policzki płaskie. Oczy duże, ale bez przesady, zaokrąglone, szeroko rozstawione, dobrze osadzone w oczodołach. Barwa tęczówki od koloru ochry przez orzechową do ciemno brązowej, w zależności od umaszczenia. Powieki dobrze przylegające, barwy od jasno do ciemno brązowej. Długie rzęsy, wyraz czujny, bystry i ożywiony. Uszy średniej wielkości w porównaniu do wielkości głowy, trójkątne, z zaokrąglonymi końcami, dość szerokie u podstawy. Osadzone tuż powyżej łuków nadoczodołowych. Wiszące w spoczynku, lekko wzniesione, kiedy pies jest czymś zainteresowany. Wyciągnięte do przodu dosięgają ¼ długości kufy. Sierść na uszach luźno skręcona, ale mocno pofalowana; nie może być krótka. Wnętrze ucha dobrze owłosione. Szyja mocna, dobrze umięśniona, sucha, owalna na przekroju, wysoko osadzona, bez najmniejszego śladu podgardla, lekko łukowato wygięta. U samców obwód szyi może być dwukrotnie większy od jej długości, która powinna być nieco mniejsza od długości głowy. Tułów zwarty i mocny, długość równa wysokości w kłębie. Linia górna prosta od kłębu do zadu. Kłąb wznosi się ponad linię grzbietu; szczyty łopatek daleko z tyłu, niezbyt blisko siebie, ale dość wysokie. Grzbiet prosty, bardzo dobrze umięśniony. Lędźwia zwarte, bardzo mocne, lekko wysklepione. Szerokość równa długości lub nieco większa. Zad długi, szeroki, umięśniony, lekko opadający. Klatka piersiowa dobrze rozbudowana, sięgająca łokcia. Z przodu dość wąska, rozszerzająca się od szóstego żebra ku tyłowi. Mostek długi, za mostkiem linia dolna tylko lekko podciągnięta. Ogon osadzony na średniej wysokości, zwężający się ku końcowi. Opuszczony ledwie sięga stawu skokowego. Porośnięty wełnistym, stosunkowo twardym włosem. W spoczynku noszony sierpowato, przy pobudzeniu wyraźnie wzniesiony, ale nie zakręcony. Kończyny przednie kształtne i proste. Łopatka długa, skośnie ustawiona, dobrze umięśniona, mocna i dobrze związana z tułowiem, ale w ruchu swobodna.
Ramię dobrze umięśnione, o lekkim kośćcu, długości tej samej co łopatka. Łokcie dobrze, ale nie za ciasno przylegające do klatki piersiowej, pokryte cienką skórą, ustawione, podobnie jak ramię, równolegle do osi podłużnej tułowia. Wyrostek łokciowy znajduje się dokładnie na linii pionowej, przebiegającej od kłębu do podłoża. Przedramię idealnie pionowe, długie, o mocnym kośćcu, na przekroju owalne. Nadgarstek oglądany z przodu znajduje się na tej samej linii pionowej co przedramię. Śródręcze nie tak mocne jak przedramię, o lżejszym kośćcu, sprężyste. Łapa lekko zaokrąglona, zwarta, o wysklepionych, zwartych palcach. Pazury mocne, wysklepione, opuszki dobrze pigmentowane, dobrze rozwinięte błony międzypalcowe. Kończyny tylne mocne, oglądane z tyłu proste, równolegle ustawione i proporcjonalne do wielkości psa. Udo długie, dobrze umięśnione. Podudzie nieco dłuższe od uda, o mocnym kośćcu; mięśnie mocne i wyraźnie rozdzielone. Staw skokowy mocny, suchy, o wyraźnie zaznaczonym kośćcu. Stawy równoległe do osi podłużnej tułowia. Śródstopie cienkie, cylindryczne, ustawione pionowo do podłoża. Łapa bardziej owalna niż przednia, i trochę mniej wysklepiona. Skóra cienka, dobrze przylegająca na całym ciele, niepofałdowana. Pigmentacja błon śluzowych i opuszek łap od jasno do bardzo ciemno brązowej. Sierść wełnista, nigdy lokowata, dość twarda w dotyku, skręcona w ciasne pierścionki (jednakowe na całym ciele) z widocznym podszerstkiem. Na głowie sierść jest nieco mniej zwarta i tworzy wyraźną brodę, wąsy i brwi. Policzki porośnięte gęstym włosem. Włos okrywowy i podszerstek są nieprzemakalne. Dopuszczalnymi typami maści są: jednolita brudno biała, biała w czekoladowe lub pomarańczowe łaty, czekoladowa przesiana, czekoladowa w różnych odcieniach z białym lub bez, pomarańczowa z białym lub bez. U części psów występuje jasno lub ciemno brązowa maska. Dopuszcza się podpalanie w różnych odcieniach.
Psy osiągają wysokość w kłębie od 43cm do 48cm (idealnie: 46cm). Suki są mniejsze i mierzą od 41cm do 46cm (idealnie: 43cm). Tolerancja 1cm w górę i w dół. Dorosłe psy ważą od 13kg do 16kg. Suki od 11kg do 14kg.
.